از پردازنده‌های جدید Intel Core Ultra 200H و HX چه می‌دانیم؟

نمایشگاه CES امسال هم محلی برای پرده‌برداری از تازه‌ترین اختراعات و ایده‌های صنعت فناوری بود. در این رویداد شاهد معرفی انواع گجت‌ها، لوازم خانگی هوشمند، لپ‌تاپ‌ها و البته تراشه‌هایی بودیم که قرار است سال پیشِ رو را متحول کنند. توجه ویژه این دوره از نمایشگاه به هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و پردازنده‌های چندمنظوره، بیش از هر زمان دیگری نشان داد که تولیدکنندگان تراشه‌ها در تلاشی جدی هستند تا بازتعریفی از چیپست و توان پردازشی ارائه دهند.

در همین فضا، شرکت اینتل با خانواده Intel Core Ultra توانست توجه‌ها را به خود جلب کند. از زمانی که بیش از یک سال پیش، Intel Core Ultra بر مبنای یک «بازنگری کامل در آنچه یک چیپست باید باشد» معرفی شد، دنیای رایانه‌های شخصی، لپ‌تاپ‌ها و حتی سیستم‌های مخصوص بازی وارد فاز جدیدی شد. هدف اصلی، ساخت تراشه‌ای بود که همزمان قدرت CPU، GPU و AI را (با تکیه بر واحد پردازش عصبی (NPU)) به شکلی متعادل یا کاربر محور ارائه کند. امسال در CES 2025، اینتل قدم بعدی را در این مسیر برداشت و نسل جدیدی از چیپ‌های Core Ultra را با تنوع بیشتری معرفی کرد.

مسیر تکامل Intel Core Ultra: از 200V تا 200U و 200HX

تاکنون، نسخه‌ای از این تراشه‌ها به نام Intel Core Ultra 200V در لپ‌تاپ‌های سبک و باریک مانند Asus Zenbook S14 دیده شده و توانسته عملکرد چشمگیری از خود نشان دهد. اما در CES 2025، اینتل اعلام کرد که سری 200U را برای سیستم‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر، 200HX را برای لپ‌تاپ‌های مخصوص بازی‌های سنگین و استفاده‌های حرفه‌ای و سری 200H را برای کاربران عادی که ترکیبی از عملکرد قدرتمند و اندازه مناسب می‌خواهند، روانه بازار می‌کند.

وقتی به چیپ‌های تازه معرفی‌شده نگاه می‌کنیم، 200H در جایگاهی قرار می‌گیرد که می‌توان آن را «حد وسط» خواند. برخی خبرنگاران معتقدند این تراشه شباهت‌هایی به «M4 Pro» اپل دارد، گرچه به گفته‌ی خودشان از کاربرد چنین اصطلاحاتی برای محصولات اینتل چندان دل‌خوشی ندارند. مقایسه از این جهت صورت می‌گیرد که Intel Core Ultra 200H همان معماری همه‌جانبه نسخه‌های پیشین را دارد، اما فرکانس و توان بالاتری را ارائه می‌دهد.

نسل جدید هسته‌ها در تراشه‌های Lion Cove و Skymont

بر اساس اطلاعاتی که اینتل در CES 2025 ارائه داد، سری 200H نخستین موج جدیِ استفاده از هسته‌های موسوم به Lion Cove و Skymont را نشان می‌دهد. این هسته‌ها نسبت به نسل قبل کارآمدتر هستند و با راندمان بالاتری کار می‌کنند. در کنار این موضوع، واحد گرافیکی داخلی (Integrated Arc GPU) نیز یک گام رو به جلو محسوب می‌شود. اینتل مدعی است که در «پردازش چند هسته‌ای و تک هسته‌ای» به عملکرد دو رقمی بهتر (درصدی) دست یافته و در بحث گرافیک هم بیش از 20 درصد بهبود را ارائه می‌دهد. افزون بر این، با ترکیبی از هسته‌های AI، می‌توان به حداکثر 99 TOPS (تعداد عملیات هوش مصنوعی در ثانیه) دست یافت.

اینتل از این پلتفرم با عنوان «پردازنده‌ای برای لپ‌تاپ‌های سبک اما قدرتمند» یاد می‌کند و اگر ادعاهایش درست باشد، شاهد لپ‌تاپ‌هایی خواهیم بود که بدون افزایش وزن و اندازه، قابلیت انجام کارهای جدی را در حوزه‌های طراحی، ویرایش ویدیو یا گیمینگ نیمه‌حرفه‌ای خواهند داشت.

نگاهی به مشخصات سری Intel Core Ultra 200H

اینتل در جلسه معرفی خود، به چند مدل در سری 200H اشاره کرد. به‌عنوان مثال، Intel Core Ultra 9 285H دارای 16 هسته و 16 رشته است و می‌تواند به سرعت 5.4 گیگاهرتز برسد. واحد گرافیکی آن 8 هسته‌ی جداگانه دارد و به 77 TOPS در بخش GPU دست پیدا می‌کند. پایین‌تر از آن، نسخه‌های Ultra 7 265H و 255H و حتی 235H قرار دارند که یا 14 هسته و 14 رشته ارائه می‌دهند یا 16 هسته و 16 رشته، ولی سرعت‌های کمی کمتر از بالاترین مدل را دارند. در این مدل‌ها تعداد هسته‌های گرافیکی بین 7 تا 8 و سقف سرعت فرکانس بین 4.9 تا 5.3 گیگاهرتز متغیر است. به گفته اینتل، در همه آن‌ها معماری جدیدی به کار رفته تا علاوه بر بهبود عملکرد، مصرف انرژی هم بهینه باشد.

Intel Core Ultra 200HX: حرکتی جسورانه برای لپ‌تاپ‌های گیمینگ

یکی از مواردی که توجه بسیاری از خبرنگاران حوزه سخت‌افزار را جلب کرد، معرفی سری 200HX بود. اینتل اظهار داشت که این سری «برای لپ‌تاپ‌های خلاقانه و گیمینگ ساخته شده است.» اگرچه به‌لحاظ هسته‌های CPU می‌تواند فرکانس‌هایی بالاتر از 5 گیگاهرتز ارائه دهد و حتی مدل 285HX با 24 هسته و 24 رشته تا 5.5 گیگاهرتز بالا می‌رود، اما نکته مهم آن است که اینتل تلاش کرده تضاد بین مصرف انرژی پردازنده و عملکرد آن را حل کند. در گذشته، برخی کاربران از این مشکل شکایت داشتند که نسخه‌های Core Ultra با وجود قدرت خام بالا، گاهی به علت مدیریت نامناسب ویندوز 11 و پروفایل‌های انرژی سازنده لپ‌تاپ، دچار محدودیت شده و به اصطلاح «گلوی کارت گرافیک» را می‌بستند. اما اینتل در CES 2025 اعلام کرد که روی معماری و نحوه بهینه‌سازی توان مصرفی کار کرده است و اکنون کاربر اختیار بیشتری دارد تا با قابلیت‌های اورکلاک و کنترل سطح انرژی، بهترین بازده را به دست آورد. در بطن این تراشه‌ها همچنان یک واحد NPU وجود دارد که به هوش مصنوعی مربوط می‌شود، اما تعداد هسته‌های گرافیکی (GPU) روی خود چیپ بسیار اندک یا در بعضی مدل‌ها 4 یا 3 هسته است، چراکه انتظار می‌رود لپ‌تاپ‌های گیمینگ از کارت گرافیک مجزا (dGPU) استفاده کنند و وظیفه سنگین رندر سه‌بعدی را به آن بسپارند. اینتل تأیید کرد که طی چند ماه آینده، لپ‌تاپ‌هایی با سری 200HX  و کارت گرافیک‌های جدید عرضه خواهند شد.

چگونه مشکل بهره‌وری انرژی در مدل‌های HX برطرف شده است؟

منتقدان می‌گفتند که تراشه‌های قوی اینتل در بعضی شرایط به‌جای حفظ عملکرد حداکثری برای بازیکنان، مصرف انرژی را در اولویت قرار می‌دادند و باعث می‌شد سرعت پردازنده به‌شدت پایین بیاید. حال در سری 200HX، اینتل ادعا می‌کند که با تجمیع داده‌های سنسورهای مختلف و بازنویسی بخشی از مدیریت مصرف انرژی، این نقص را برطرف کرده است. کاربر، به‌ویژه در لپ‌تاپ‌های رده‌بالا، می‌تواند از طریق تنظیمات بایوس یا نرم‌افزارهای اختصاصی، الگوی توان مصرفی را به دلخواه خود تعیین کند و به شکل موثرتری از نهایت توان CPU بهره ببرد.

گزینه اقتصادی یا «مشکوک»؟ Intel Core Ultra 200U

اینتل در CES 2025 همچنین از سری 200U پرده برداشت که ظاهراً برای لپ‌تاپ‌های سطح پایین (Budget) طراحی شده تا مصرف انرژی کمی داشته باشد. با این حال، اطلاعات اندکی در مورد آن منتشر کرد. مشخص است که این سری روی Arrow Lake بنا شده و همچنان واحد NPU را داراست، اما اینتل درباره عملکرد یا توان واقعی آن چندان صحبت نکرده است.

یکی از حاضران در رویداد، با شوخی گفت که این سری «مشکوک» به نظر می‌رسد، چراکه وقتی یک شرکت از محصولی حرف می‌زند ولی توضیحات مفصل نمی‌دهد، معمولاً یا هنوز به مرحله نهایی نرسیده، یا انتظارات چندانی از آن ندارد. اما باید دید در عمل، لپ‌تاپ‌هایی که با این تراشه عرضه می‌شوند چه عملکردی خواهند داشت. شاید هدف، تنها پر کردن خلأیی در بازار سیستم‌های دانش‌آموزی یا عمومی باشد که نیاز مبرمی به CPU قوی ندارند و با حداقل هزینه باید عرضه شوند.